Informatie en inspiratie

Wat is ACT?

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een nieuwe vorm van therapie die kan helpen om te gaan met je problemen, zodat je hier niet steeds in vastloopt en je je zo kunt richten op die dingen in het leven die jij waardevol vindt.

ACT is een wetenschappelijk bewezen effectieve therapie voor verschillende problemen, waaronder (faal)angst, stress, perfectionisme, negatief zelfbeeld, lichamelijke ongemakken en meer.

ACT is niet alleen bruikbaar als je problemen hebt, je kunt het ook gebruiken om je kwaliteit van leven te verhogen en je persoonlijke veerkracht te vergroten.

ACT bestaat uit twee kernonderdelen: Acceptance & Commitment.

Acceptance: Omgaan met obstakels.

Bij het Acceptance‐onderdeel leer je om te gaan met je persoonlijke obstakels.

Voelen: Ruimte maken voor vervelende gevoelens. Acceptatie houdt in dat je je openstelt en ruimte maakt om de onaangename gedachten en gevoelens te ervaren. Het betekent niet dat je de pijn of het ongemak wilt, maar dat je stopt om ertegen te vechten.

Denken: Afstand nemen van moeilijke gedachten (Defusie).

Defusie betekent dat je op een objectieve manier naar je gedachten kijkt en ze niet zo letterlijk of serieus neemt. Je probeert meer afstand te nemen van moeilijke gedachten, waardoor ze minder impact en invloed op je hebben. Je erkent hun aanwezigheid, maar je beseft dat je gedachten niet de realiteit zijn.

Zelfbeeld: Op een andere manier naar jezelf kijken (Zelf als Context).

Je bent je bewust van je gedachten, gevoelens en gedrag. Door deze opmerkzaamheid ben je in staat om vastgeroeste overtuigingen over jezelf los te laten. Je kunt afstappen van pijnlijke gedachten en gevoelens, zodat je meer vrijheid hebt om te kiezen hoe je op een bepaald moment wilt reageren.

Je staat stil bij het hier en nu. Je bent gefocust op wat er nu gebeurt en minder met wat er in het verleden is gebeurd of wat er in de toekomst kan gebeuren.

Aandacht: Aandacht leren richten op het Nu (Mindfulness).

Commitment: Investeren in jezelf.

Deze volgende twee kernonderdelen samen zorgen ervoor dat je persoonlijke veerkracht ontwikkelt, waardoor je je niet tegen laat houden door obstakels om de dingen te doen die jij echt belangrijk en waardevol vindt.

Oriënteren: Stilstaan bij wat jij echt belangrijk vindt (Waarden).

Neem de tijd om te ontdekken wat je werkelijk belangrijk vindt in het leven. Waarden helpen je om je gedrag te sturen naar wat je zinvol vindt.

Investeren: Investeren in de dingen die jij belangrijk vindt (Toegewijd Handelen).

Als duidelijk is wat voor jou belangrijk is, kun je doelen op korte, middellange en lange termijn stellen die je in de gewenste richting brengen. Door te handelen in overeenstemming met je waarden, kun je een waardevol leven hebben.

Resultaat: het vergroten van jouw psychologische flexibiliteit.

De zes onderdelen die worden behandeld binnen ACT houden verband met elkaar en hebben als doel om je psychologische flexibiliteit te vergroten. Je kunt dan gemakkelijker jezelf afstemmen op wat er in het huidige moment nodig is om te leven in overeenstemming met jouw waarden en om de persoon te zijn die jij wilt zijn.

Wat is Mindfulness

Mindfulness is vriendelijk aanwezig zijn bij wat er nu is. Elk moment. Zonder te oordelen, dingen te negeren of meegesleept te worden in de drukte van alledag. Je kunt leren zowel de vrolijkheid als de narigheid te ervaren op het moment dat die er is. Zonder er iets mee te hoeven doen, meteen te reageren of te handelen. Als je aanwezig bent in het moment spaar je energie en merk je wat er gebeurt terwijl het gebeurt. Door bewust en vriendelijk aanwezig te zijn ontstaan veranderingen in de kijk en houding naar jezelf en anderen.

Bewust zijn van alles wat zich in en aan je voordoet.

Mindfulness is ook:

Bewust van welke gevoelens je voelt, welke gedachten je denkt en welke lichamelijke sensaties je in je lichaam ervaart. En je bent je ook bewust van alles wat je ziet en wat je hoort, in de omgeving om je heen. Dan ben je helemaal met je aandacht hier. En dan ben je niet aan het wegdwalen met je gedachten ergens anders.

Onder ogen zien en accepteren van problemen.

Bewust worden en wakker zijn voor het moment van nu. Niet alleen maar terugdenken aan wat is geweest of nog gaat komen. Dit is het moment van nu, hier zijn, dichtbij jezelf.

Maar ook leren om onder ogen te zien van wat er is, op dit moment… ook als het moeilijk of onplezierig is. Je leert dat wanneer moeilijke dingen zich aandienen, het geen zin heeft om ze te ontkennen of om je ertegen te verzetten. Verzet zorgt namelijk weer voor nieuwe vervelende gedachten, gevoelens en wat je in je lichaam voelt. Je er tegen verzetten is als de golven van de zee proberen tegen te houden. Ze komen toch weer terug.

Acceptatie. Zonder oordeel naar je eigen gevoelens, gedachten en lichamelijke ongemakken kijken.

Niet identificeren. “Je hebt een lichaam, en je bent meer dan je lichaam. Je hebt gedachten, en je bent meer dan je gedachten. Je hebt gevoelens, en je bent meer dan je gevoelens”.

Gevoelens en gedachten komen en gaan. Bij mindfulness leer je er met afstand naar te kijken, zodat je er minder door wordt meegesleurd.

Als je meer geoefend hebt, zal je merken dat het accepteren van problemen (ze laten zijn, zoals ze zijn), op langere termijn heel effectief is om met gevoelens om te gaan.

Het snel herkennen van het begin van vervelende gevoelens en gedachten, betekend dat je beter in staat bent om de automatische reacties hierop te stoppen, voordat deze reacties leiden tot grotere angst of spanning.